Vaak tegen het einde van de winter en in het najaar zie ik vaker paarden zand eten en krijg ik ook meer vragen van klanten over het zand eten en wat je daaraan kan doen. Als we kijken naar de natuur dan is het op zich logisch dat in deze perioden de behoefte voor voeding anders ligt dan midden in de zomer, want het paard eet het liefst natuurlijk met de seizoenen mee, maar wanneer moet je je nu zorgen maken of actie ondernemen als je paard zand eet?
In de eerste plaats is het een natuurlijk proces dat een paard zand eet, paarden in het wild eten ook zand/aarde, want ze zijn op zoek naar mineralen. Helaas zitten er weinig mineralen in de bodem/paddocks waar de meeste paarden op staan, maar staat je paard bijvoorbeeld op een zwarte bodem, dan zitten daar veel meer mineralen in waar het paard wat mee kan. Wanneer je je paard een keertje zand ziet likken is dit dus ook niet direct een ramp, maar het is niet fijn als hij dit veel doet en zeker niet bij lichte aarde/zand aangezien daar dus niet veel voedingsstoffen in zitten voor het paard. Dan loopt je paard het risico om zandkoliek te krijgen.
De darmen van het paard kunnen geen zand verwerken. Kleine hoeveelheden kunnen weer verwijderd worden maar wanneer je paard meer zand eet dan het kan afvoeren is er een probleem. Er blijft dan zand achter in de onderste delen van de darmen en dat kan zelfs oplopen tot 10-tallen kilo’s zand in de darmen. In dat geval merk je ook wel dat je paard z’n gezondheid achteruitgaat. Er is sprake van lusteloosheid, gewichtsverlies, een opgezette buik en geen juiste mest. Ook tijdens het rijden kan je ongemak ervaren. Het gevolg van zand in de darmen is dat het de beweeglijkheid afneemt en er kunnen verstoppingen ontstaan met koliek als gevolg.
Een eenvoudige manier om te kijken of je paard zand in de darmen heeft is een drol in een doorzichtige (latex) handschoen te doen en daar wat water bij te doen. Wanneer de drol dan uit elkaar valt, zakt het eventuele zand naar de vingers toe in de handschoen en kan je makkelijk zien of er wel of geen zand in de darmen zit. Ik raad je wel aan dit een paar keer te doen om echt te kijken of er meerdere keren geen zand in zit voordat je de conclusie trekt dat er met één keer testen geen zand in de darmen aanwezig is.
Wanneer je je paard dus regelmatig zand ziet likken is het wel heel belangrijk om hier actie op te ondernemen, zeker omdat er dus in de meeste bodems weinig voedingsstoffen zitten waar het paard wat aan heeft. Zorg dus in de paddocks voor hooi in hooinetten zodat ze zo min mogelijk van de grond eten en daardoor zo min mogelijk zand binnenkrijgen. Ook is het belangrijk om te kijken of je paard niet uit verveling zand gaat eten, zorg dus dat hij wat te doen heeft of het liefst kan eten op de paddock. Uit voorzorg kan je je paard twee keer per jaar een zandkuur geven om het overtollige zand uit de darmen te spoelen. De psyliumvezels van PUUR is bijvoorbeeld een fijne toevoeging maar tegenwoordig heeft Vitalbix ook een slobber met psyliumvezels erin verwerkt, de PsilliumMash, ook handig!
In het zand/aarde proberen paarden vaak het mineraal silicium te halen, maar dit zit in een vorm waar helaas het paard weinig tot niets mee kan. Er kan dus sprake zijn van een tekort aan silicium wanneer je paard veel zand likt en het niet uit verveling lijkt te ontstaan. Silicium is een mineraal wat bijdraagt aan veel processen in het lichaam. Zo is het betrokken bij een goede huid en vacht ontwikkeling, bij de aanmaak van sterke hoeven en zelfs bij de aanmaak van glucosamine wat belangrijk is voor de productie van gewrichtsvloeistof wat weer bijdraagt aan soepele botten en gewrichten.
Silicium is dus een mineraal wat goed is om te geven wanneer je paard zand eet. Dit mineraal heb je in verschillende vormen en veel merken verkopen dit dan ook. Zelf adviseer ik het fijn om daadwerkelijk uit te zoeken of het echt een te kort is aan silicium in het lichaam of dat het zand wordt gegeten doordat er misschien toch sprak is van verveling bij het paard. Dit meet ik zelf uit met de lecher antenne, maar wanneer je niet goed weet wat je moet doen en niet direct een afspraak met mij kan maken hiervoor, is het wel raadzaam om alvast een en ander in gang te zetten om te zorgen dat je paard stopt het zand eten. Silicium wil je dan geven in de best opneembare vorm en dat is bij voorkeur in gehydrolyseerde vorm. Dit is volledig opneembaar en je paard stopt dan meestal binnen 4 tot 8 weken met het likken van zand. Doet je paard het hierna dan nog steeds, is er misschien toch een ander mineraal waar je paard te kort van heeft.
Wanneer je paard niet stopt met het eten van zand, is het goed om meer te onderzoeken waar het zand eten vandaan komt. Als eerste is het belangrijk om te kijken naar de balancer/ vitaminebrok die je paard krijgt. Zitten hier genoeg mineralen in en geeft je wel de juiste hoeveelheid zoals op de verpakking staat aangegeven? Ik zie nog veel onwetendheid bij het geven van een brok aan je paard, maar ook je paard heeft behoefte aan vitaminen en mineralen en krijgen dit helaas niet meer allemaal aangeboden in het rantsoen.
Als tweede kan je kijken naar het aanbieden van losse mineralen, zoals in een mineralen liksteen of in vloeibare vorm gewonnen uit Beringzeewater. Heltie horse heeft hier een mooi product van. Dit meng je in een bak met water, naast de drinkbak van je paard. Zo geef je je paard zelf de kans om te kiezen wat hij wil drinken. Dat vind ik tegenwoordig ook zo fijn aan de toename van een mineralenbuffet! Heel fijn om te zien dat hier steeds meer bewustwording voor komt en dat we niet van alles in onze paarden stoppen maar zelf de keuze geven waar ze behoefte aan hebben.
Blijft je paard zelfs met een volledig mineralenbuffet zand eten? Dan is er hoogstwaarschijnlijk sprake van verveling en dan is het goed om te zorgen dat je paard meer afleiding krijgt en bij voorkeur onbeperkt kan eten.
Dus nog even kort samengevat, wat kan je doen als je paard zand eet?
- Geef onbeperkt ruwvoer en voorkom verveling bij je paard
- Test met een handschoen of er zand in het mest aanwezig is
- Spoel het zand uit de darmen met bijvoorbeeld de psylliumvezels van PUUR
- Biedt een mineralen zoutsteen of een mineralenbuffet aan zodat je paard kan kiezen waar hij behoefte aan heeft.
- Geef Silicium als mineraal bij als het mineralenbuffet niets heeft gedaan en als je paard geen zand likt uit verveling. Laat dit bij voorkeur eerst uitmeten met de lecher antenne of je paard hier daadwerkelijk ook een tekort aan heeft.
Mocht je nog vragen of opmerkingen hebben naar aanleiding van deze blog, dan kan je natuurlijk altijd even contact met mij opnemen. Hopelijk heb je wat een deze informatie gehad.